Вольдемар Бааль - Плацiнавы абруч (на белорусском языке)
Скачивание начинается... Если скачивание не началось автоматически, пожалуйста нажмите на эту ссылку.
Жалоба
Напишите нам, и мы в срочном порядке примем меры.
Описание книги "Плацiнавы абруч (на белорусском языке)"
Описание и краткое содержание "Плацiнавы абруч (на белорусском языке)" читать бесплатно онлайн.
Усмiхнуўся Старажытны Крумкач, пакланiўся i выйшаў.
Той жа ноччу царскi брамнiк раптоўна сканаў у сваёй каморцы.
24
Мiнуў час.
Старэйшы Сокал аслеп ад старасцi. Ён дзяжурыў ужо не за дзвярыма, а ў самой царскай спачывальнi. Як i раней, ён выконваў усе - ужо рэдкiя цяпер даручэннi свайго пана, карыстаючыся адным толькi сваiм нюхам, так што страта зроку хоць i недахоп, але ўжо не такi, каб дужа засмучацца. Ён адчуваў кожны рух уладара, кожнае жаданне Магутнага Арла адразу рабiлася i яго жаданнем, кожнае слова найвышэйшага было адзiным, што мела сэнс i значэнне. Магчыма, Старэйшы Сокал дагэтуль не памёр толькi таму, што на гэта не было загаду, а значыць, i права.
Шулёнкi скончылiся - Старэйшы Сокал выцягнуў з каземата апошняга.
- Iх больш няма, Ваша Недаступнасць. Магутны Арол паглядзеў на ўбогую кучачку пер'я i грэблiва адвярнуўся.
- Можаш з'есцi яго сам.
I целаахоўнiк адразу адказаў: "Ёсць!"
I з таго часу для харчавання пачаў лавiць мышэй. Калi ўжо i мышы ўсе перавялiся, ён прапанаваў на абед сябе.
Магутны Арол пачаў яго супакойваць, загадаў не падаць духам i спадзявацца, што заўтра з мышамi пашанцуе. Але Старэйшы Сокал упершыню за шматгадовую службу запярэчыў пану:
- Ваша Недаступнасць павiнны абедаць... I калi я нiчога не знайшоў...
Бачачы, што спрачацца справа марная, Магутны Арол абяцаў падумаць, i ад'ютант у сваiм куточку каля дзвярэй змоўк, i нiшто больш не трывожыла яго душы.
Ён чакаў увесь дзень i ўсю ноч, i наступны дзень, i наступную ноч, але ўладар нiякiх адзнак голаду не выказваў.
Праз тры днi Старэйшага Сокала апанавала забыццё, яму здавалася, што ён у вялiкай светлай зале, а вакол - безлiч тоўстых тлустых мышэй, i ўсе яны глядзяць на яго i навыперадкi просяць iх з'есцi. Ён зрабiў крок да блiжэйшай, але закружылася галава, падкасiлiся ногi, i ён павалiўся, раскiнуўшы крылы. Адразу ўсё знiкла, i Старэйшы Сокал прыпомнiў, дзе знаходзiцца, i зразумеў, што памiрае.
- Хто там? - пачуўся грозны воклiч.
Ён хацеў устаць, але сiл хапiла толькi на тое, каб падцягнуць крылы.
- Гэта ты? - спытаўся Магутны Арол i нахiлiўся над iм.
- Я зараз, Ваша Недаступнасць, - прашаптаў ён, i слёзы пацяклi з яго невiдушчых вачэй, нiколi за сваю доўгую службу ён не быў перад Яго Недаступнасцю ў такiм бездапаможным становiшчы.
- Ану, - сказаў Магутны Арол, - супакойся. Ты знясiлеў ад голаду. Зараз я пайду i пашукаю табе чаго-небудзь. Усё мiнецца. Хочаш, я прынясу табе Зязюлю? А то мы зусiм забылiся пра гэтую падлюгу-манюку. Дык вось я i прынясу табе яе, чаго з ёй цырымонiцца!
- Я памiраю, - ледзь вымавiў Старэйшы Сокал i заплакаў яшчэ мацней. Няхай Ваша Недаступнасць даруюць мне за такую подласць, што пакiдаю Вашу Недаступнасць у адзiноце. Але я сумленна служыў... - Слёзы яго былi горкiя i пякучыя.
- Ах, сябра мой, сябра, - вымавiў Магутны Арол i пагладзiў памiраючага крылом. - Сапраўды, ты служыў мне шчыра, ты адзiны, хто быў бескарыслiвы i адданы мне да канца. Бывай жа, мой верны таварыш.
I яго высокасцярвятнiцтва Старэйшы Сокал Магнiфiкус Альцiволанс суцешыўся i заплюшчыў вочы.
Так Магутны Арол застаўся адзiн.
Адзiчэлы, ён сноўдаўся па замку - то ў поўным бяспамяцтве, то хаваючыся ад неiснуючых ворагаў i клiчучы на дапамогу неiснуючых сяброў. Часам ён ужо не цямiў, хто ён i што вакол яго. А калi памяць прасвятлялася, ён мярцвеў ад думкi, што гэтак будзе заўсёды, заўсёды...
Ён прыгадаў Аракульку i радаваўся, што не аддаў яе з'есцi свайму ад'ютанту ў хвiлiну душэўнай расслабленасцi. Хадзiў па ўсiх пакоях, заглядваў ва ўсе нiшы, клiкаў, але дарэмна - Зязюля хавалася ад яго. Заходзiў у былую залу прыёмаў, глядзеў на пачарнелы трон, пакрытыя плесняй сцены i абваленую столь i нiяк не мог успомнiць, якое гэта памяшканне.
- Ку-ку! - гучала ўвышынi i сцiхала пад скляпеннямi.
- Аракулька! - старэчым голасам загадваў Магутны Арол. - Зараз жа iдзi сюды! Чуеш? Я патрабую!
- Ку-ку!
- Аракулька! - прасiў ён. - Не бойся! Я ж пажартаваў, прапануючы цябе Сокалу. Гэта былi толькi словы, я ж заўсёды адносiўся да цябе па-сяброўску. I мне цяпер дужа трэба пагаварыць з табою...
- Ку-ку! - адклiкалася цiшыня, i са столi сыпалася парахня.
- Аракулька! - упрошваў Магутны Арол, не выцiраючы слёз. - Злiтуйся! Я проста вар'яцею ад суму. Ну папрасi чаго-небудзь! Хочаш, я дам табе бессмяротнасць? Ты ведаеш, я ж бессмяротны! I вось я згодны перадаць гэта табе. Хочаш?
I толькi непарушнае маўчанне было адказам...
- Не! - як паранены, крычаў Магутны Арол. - Памыляўся гэты стары бязмозгi iдыёт Крумкач. Памыляўся! Плацiнавы Абруч не ключ да Праўды... Якая ж яна сама, гэта Праўда! Яна ж халодная i жахлiвая. Яна мёртвая... Аракулька, скажы, скажы, колькi яна каштуе, такая Праўда? Колькi яна каштуе, калi ёю не карыстацца...
* * *
I тут, на жаль, зноў пропуск: ноблы знiклi. Затое потым, да самага канца, Пасвячоны бачыў усё вельмi добра.
25
Аднойчы ясным павольным ранкам Магутны Арол, несвядома блукаючы па замку, выпадкова забрыў у кабiнет, дзе калiсьцi была Галоўная Канцылярыя. Ад крэслаў i сталоў засталося толькi ламачча, каваныя шафы аселi, заржавелi i раскляпалiся, з прагнутых палiц спаўзалi стосы тоўстых папак. Па сценах сцякала брудная слiзь, капала са столi, усё было зацягнута густым i лiпкiм павуцiннем. Адна з папак была раскрыта, i праз плесню i гнiль неразборлiва праглядвала наступнае:
"...высо...ша загадваю ў ...лейшым назы...ць поўн... iмем аквiла рэгiя iнвiктус максi... ..ма векi ...оў ...".
Ён апусцiўся на падлогу, побач з папкай. Прамiльгнула здзiўленне: няўжо гэта было калi-небудзь важна?
Доўгi час ён быў у нерухомым стане. Потым устаў i выйшаў. Хада яго была нечакана цвёрдая, позiрк мэтанакiраваны.
Ён падняўся на адну з яшчэ ўцалелых вежаў, стаў на ветры i пачаў абтрасацца, счышчаць з сябе гразь, i гэта заняло нямала часу. Нарэшце ён скончыў i зычна гукнуў унiз:
- Бывай, Аракулька! Бывай, Зязюля!
Потым узмахнуў крыламi, упэўнiўся, што моц у iх яшчэ ёсць, i ўзняўся ў паветра.
Было цiха i бязвоблачна. Ён ляцеў хутка, набiраючы вышыню, i ўбачыў нарэшце спераду палоску мора.
Мора было спакойнае. Адлiвам агалiлiся карычневыя камнi i блiшчэлi на сонцы. Пясчаная каса пад скалой ужо ўся выйшла з вады i абсыхала.
Ён апусцiўся на пясок i пачаў разграбаць яго. Выцягнуў Плацiнавы Абруч, абтрос i паклаў на пясок, далей ад ямы. Потым перадыхнуў, узяў Абруч у кiпцюры i паляцеў над морам.
Ляцеў ён да самага вечара. I калi сонца ўжо садзiлася на ваду, пачаў кругамi знiжацца. I вось за некалькi метраў ад паверхнi ён галавой дакрануўся да Плацiнавага Абруча i сказаў сваё апошняе жаданне:
- Хачу быць дафнiяй. Але дай мне арлом даляцець да маёй радзiмы.
I з гэтымi словамi ён раскрыў кiпцюры.
* * *
"Цуд! Адбыўся цуд, - паведамляе Пасвячоны. - Уяўляю супярэчлiвасць i ненавуковасць дадзенага слова, але не магу не вымавiць яго: так, адбыўся цуд. I я хоць i чакаў яго, i быў гатовы, але ў першыя iмгненнi не мог паверыць сваiм вачам: мы прыйшлi да зыходнага. А больш дакладна..."
26
Каля старога пня ў далёкiм лесе было спакойна i ўтульна. Вiлiся мяккiя водарасцi, цвiў па краях мох, пузырылася цiна. У вялiкiм мностве пасвiлiся ў вадзе амёбы, iнфузорыi i драпежныя цыклопы; яны здабывалi ежу, гулялi i грэлiся ў сонечным праменьчыку, калi той з'яўляўся.
I жыла памiж iмi дужа старая Вялiкая Дафнiя, якой гэтыя амёбы нiколi не баялiся, бо яна нiкога не чапала i ўвогуле паводзiла сябе так, нiбы нiкога не бачыла. Жыла яна ў шчылiне кораня i выходзiла з дому, толькi калi прыходзiў сонечны прамень. Яна складвала антэны i ножкi - атрымлiваўся такi вось шэры камячок - i, перасоўваючыся разам з промнем, драмала.
Ёй снiлiся дзiўныя сны. То мроiлася, што яна - Белая Рыба i жыве ў светлай рацэ, то, што яна - Шыпучая Змяя, то - вялiзарны Грозны Мядзведзь, i тады аднекуль даляталi галасы нейкiх разумнiкаў, якiя разважалi пра iнстынкты, i адзiн з iх плакаў. Часам жа ёй снiлася, што яна - Магутны Арол, якi лунае высока ў небе i горда аглядае зямлю, а зямля скрозь - блакiтная i зялёная. Але тут жа, у сне, адбывалася дзiўнае раздваенне; яна жыла нiбыта ў двух тварах: адзiн, што спiць, перажываў неверагодныя ператварэннi, а другi, што не спiць, назiраў за першым i добра разумеў, што гэта - няпраўда.
- Вядома, няпраўда, - мармытала сонная Дафнiя. - Бо заўсёды ж была непераадольная цяга да стаячай вады. Праўда, гэты вось, з дзюбай, дык ён саромеецца прызнавацца i на ўсе лады маскiруецца. Але ж я ўсё бачу i ўсё пра яго ведаю...
Яна мармытала нешта яшчэ, усмiхалася i прачыналася. Сон пужаў яе сваёй невымернасцю, у свядомасцi яшчэ плавалi адгалоскi незразумелага i зусiм выразна чуўся нейчы строгi голас...
"Ах ты, мой божа, - кожны раз, уздыхаючы, думала Вялiкая Дафнiя. - I што за напасць: адно i тое самае, адно i тое самае... I пра бессмяротнасць нейкая лухта..."
I тут памяць глухла канчаткова, Дафнiя пераварочвалася на другi бок i падстаўляла яго сонцу i зноў засынала, рухаючыся разам з промнем.
27
Калi замак разбурыўся настолькi, што не заставалася нiводнай нiшы, дзе можна было спакойна пасядзець, Зязюля вылецела з развалiнаў i ляцела да таго часу, пакуль уладаннi Магутнага Арла не засталiся далёка ззаду.
Подписывайтесь на наши страницы в социальных сетях.
Будьте в курсе последних книжных новинок, комментируйте, обсуждайте. Мы ждём Вас!
Похожие книги на "Плацiнавы абруч (на белорусском языке)"
Книги похожие на "Плацiнавы абруч (на белорусском языке)" читать онлайн или скачать бесплатно полные версии.
Мы рекомендуем Вам зарегистрироваться либо войти на сайт под своим именем.
Отзывы о "Вольдемар Бааль - Плацiнавы абруч (на белорусском языке)"
Отзывы читателей о книге "Плацiнавы абруч (на белорусском языке)", комментарии и мнения людей о произведении.