Сергей Давидович - Заклад са смерцю (на белорусском языке)

• Название: Заклад са смерцю (на белорусском языке)
• Автор: Сергей Давидович
• Жанр: Научная Фантастика

---

Алег Сцяпанавiч сёння не стаў нават карыстацца службовай машынай i нетаропка крочыў дамоў, атулены прыемнымi думкамi i марамi.

Пераступiўшы парог кватэры, ён абняў жонку:

- Ну, Валюшка, можаш павiншаваць мяне! Я болей не намеснiк! Твой муж пракурор!

- Няўжо, Алег! Няўжо! - прыцiснулася жонка да грудзей мужа i заплакала шчаслiвымi слязьмi. - Вiншую, дарагi! Ты заслужыў гэту пасаду сваёй працай! Наша сям'я адчувала тваю адданасць рабоце! Вiншую!

- А калi так, - усклiкнуў Алег Сцяпанавiч, - накрывай стол, будзем пiць шампанскае!

Валянцiна Лявонцеўна сумна адказала:

- Эх, няма сёння з намi сынка нашага... Як бы ён парадаваўся... I навошта я яго адпусцiла?

- Нiчога! - падбадзёрыў яе Алег Сцяпанавiч. - Паспее i ён пацешыцца за бацьку. Паспее!..

Калi шампанскае было разлiта па фужэрах, хтосьцi пазванiў у дзверы.

- Сядзi! - сказала Валянцiна Лявонцеўна. - Я адчыню сама. У цябе ж сёння такое свята!

Падышоўшы да дзвярэй, шчаслiвая гаспадыня спыталася:

- Хто там?

- Вам тэлеграма! - пачуўся адказ.

- Алег, - усклiкнула Валянцiна Лявонцеўна, адчыняючы дзверы, - нехта надта спрытны спяшаецца цябе павiншаваць!..

Пачтарка з каменным выразам твару моўчкi працягнула тэлеграму.

Валянцiна Лявонцеўна хуценька прабегла вачамi па лiтарах, шукаючы вiншаванне, i з першага разу нiчога не зразумела. З вуснаў прасiлiся словы "гэта не нам", але, лiхарадкава перачытваючы тэкст, пачала халадзець ад жудаснага сэнсу слоў...

- Вiта-а-а... - паспела крыкнуць яна страшэнным голасам i, як нежывая, павалiлася ля парога.

* * *

Цi ж мог думаць Алег Сцяпанавiч, што першая справа, якую будзе ён кантраляваць на новай пасадзе, - будзе крымiнальная справа па факце гiбелi яго адзiнага сына?

"Усiх паднiму на ногi! Усё перавярну ўверх нагамi, а вiнаватых знайду! як заклiнанне паўтараў ён сам сабе. - Пакараць! Пакараць - i ў першую чаргу Генадзя! Гэта ён лiсой улез у сяброўства да сына. Каб не ён - жыў бы Вiталiк!"

Крымiнальную справу ўзбудзiў, па тэрытарыяльнасцi, раённы аддзел унутраных спраў, але пiльны кантроль ажыццяўляла i раённая, i абласная пракуратуры.

Алег Сцяпанавiч, як i абяцаў, паставiў каго на ногi, каго на галаву. У Генадзевай вёсцы днявалi i начавалi следчы i ўчастковы, праз дзень наведваўся i сам начальнiк мiлiцыi.

Дапытвалi днём i ноччу ўсiх, хто хаця б вухам чуў пра гэта здарэнне. Потым, гэтых жа дапытаных, выклiкалi ў аддзел мiлiцыi. I працягвалi дапытваць зноў - здабывалi доказы, нiбы выцягвалi жылы.

Але ў такой справе цяжка даказаць нечую вiнаватасць - нiхто не прымушаў пiць, нiхто сiлком у горла не лiў. Ды i вясковыя хлопцы - не дурныя, аднеквалiся: не бачыў, не ведаю, не пiў з iм...

Адзiн Генадзь, на якога быў накiраваны асноўны цяжар абвiнавачванняў, цiха i цвёрда заявiў следчаму на першым жа допыце:

- Я вiнаваты... Адзiн я...

I калi праз некаторы час у народным судзе яму задалi апошняе пытанне: "Цi прызнаяце вы сябе вiнаватым?" - ён зноў цiха i цвёрда адказаў:

- Прызнаю!..

Ён i сапраўды шчыра лiчыў сябе вiнаватым i гэтак жа шчыра жадаў панесцi пакаранне, каб прыглушыць у сэрцы нясцерпны боль.

Таму, калi прагучала ўрачыстае: "Iмем Беларускай Савецкай Сацыялiстычнай Рэспублiкi...", Генадзь думкамi быў далёка ад гэтай афiцыйнай залы.